Methotrexaat (MTX)

In het kort

Methotrexaat kan bij goede monitoring voor lange tijd veilig voorgeschreven worden. Met deze werkafspraken willen we in de regio de medicatieveiligheid bij langdurig methotrexaat-gebruik verbeteren:

  • Huisartsen schrijven geen MTX-herhaalrecepten meer. Die lopen uitsluitend via de polikliniek Reumatologie.
  • Bloedcontrole gebeurt volgens de richtlijn
  • Medicatie-overdracht van apotheek naar huisarts gebeurt zoals gebruikelijk

 

Download complete werkafspraak (pdf)

Aanleiding

De Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR) heeft in 2009 een richtlijn voor methotrexaat opgesteld. Door incidenten met methotrexaat is de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd extra alert op veilig MTX-gebruik.

Wie mag MTX voorschrijven?

Van de polikliniek Reumatologie:

  • reumatologen
  • AIOS reumatologie
  • interne AIOS die stage reumatologie doen
  • bevoegde verpleegkundig specialisten

Ook specialisten van de poliklinieken Dermatologie, Maag-, darm- en leverziekten, en Longziekten mogen MTX voorschrijven.

Aandachtspunten bij MTX-gebruik

  • Risico op transaminasen-stijging, leukopenie, trombocytopenie, en anemie
  • Gelijktijdig foliumzuurgebruik
  • Dosisaanpassing nodig bij verminderde nierfunctie
  • Bij gelijktijdig gebruik van cotrimoxazol of trimethoprim is er verhoogd risico op beenmergsuppressie
  • Verhoogd risico op infecties: patiënt komt in aanmerking voor jaarlijkse griepvaccinatie

Huisarts

De huisarts schrijft geen herhaalrecept MTX uit. Bij zo’n verzoek adviseert de huisarts de patiënt om contact op te nemen met de voorschrijver op de polikliniek Reumatologie of anders de behandeld specialist.

Patiënt

De patiënt krijgt bij het eerste recept een informatiefolder mee. Bloedcontrole gebeurt via het ziekenhuis. In overleg, bijvoorbeeld bij een grote reisafstand, kan de patiënt bij de huisarts terecht. Die stuurt een kopie van de uitslag naar de polikliniek Reumatologie. Een MTX-herhaalrecept vraagt de patiënt aan bij het polibezoek of via het portaal.

Reumatoloog

  • Vertelt de patiënt bij het eerste MTX-voorschrift over het medicijn en controles.
  • Geeft de patiënt een informatiefolder mee.
  • Verwijst de patiënt eventueel naar een reumaconsulent voor meer MTX-uitleg.
  • Schrijft de huisarts na het eerste MTX-voorschrift een brief, met de ‘disclaimer methotrexaat’.

Disclaimer methotrexaat

Zo lang de patiënt MTX gebruikt, voegt de huisarts in alle brieven aan de specialist deze tekst toe:

Om de medicatieveiligheid rondom methotrexaat te vergroten, is regionaal de afspraak gemaakt dat alleen via de polikliniek Reumatologie (of ander behandeld specialist) methotrexaat wordt voorgeschreven. Huisartsen schrijven geen MTX-herhaalrecepten meer voor.

Contactpersonen

Jonatas de Lemos
Kaderhuisarts bewegingsapparaat HUS: jlemos@gclombok.nl

Dr. Janneke Tekstra
Reumatoloog UMC Utrecht: j.tekstra@umcutrecht.nl

Dr. Yaël A. de Man
Reumatoloog St Antonius ziekenhuis: poli-reumatologie-nieuwegein@antoniusziekenhuis.nl of 088 320 58 20 (huisartsenlijn)

J.H. van der Werf
Reumatoloog Diakonessenhuis: jvdwerf@diakhuis.nl of polikliniek Reumatologie via 088 250 54 50

 

 

Bekijk andere RTA's