REC Korsakov | ‘We willen cliënten nog beter bereiken om de helpende hand te bieden’

In de regio Utrecht worden expertisecentra voor LVHC-ziektes en -aandoeningen ontwikkeld. De afkorting LVHC staat voor ‘laag volume, hoog complex’. Er bestaan dus relatief weinig mensen die de ziekte of aandoening hebben, maar zij hebben des te meer speciale zorg nodig. Het zijn cliëntgroepen van beperkte omvang met een complexe gespecialiseerde zorgvraag.

Daarom is expertiseontwikkeling en kennisuitwisseling nodig en is bestuurlijke verbinding met Trijn gelegd. De kennisinfrastructuur die voor LVHC-ziektes en -aandoeningen nodig is, heeft raakvlakken met wat Trijn doet, bijvoorbeeld met de RTA’s en de digitaliseringsopgave. Zie ook het bericht dat we in mei 2023 publiceerden.

In de regio bestaan inmiddels deze erkende expertisecentra:

• voor het syndroom van Korsakov (Quarijn);
• voor LBS ofwel langdurige bewustzijnsstoornis (Accolade).

Drie centra zijn in oprichting:

• voor Dementie en zeer ernstig probleemgedrag (D-zep, ZorgSpectrum);
• voor GerontoPsychiatrie (GP, Careyn);
• voor Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH+, Axioncontinu).

Over het regionaal expertisecentrum (REC) Korsakov van Quarijn

Sinds januari 2023 is Quarijn geaccrediteerd als REC Korsakov. Natasja Vreeswijk is daar manager en Famke Leeflang kwaliteitsverpleegkundige en projectleider expertisecentrum. Het REC Korsakov heeft veertig geaccrediteerde bedden op locatie Zonnehuis.

Hoe is het REC Korsakov ontstaan?

Natasja: “Het is voortgekomen uit de Korsakov-afdeling die al een tijd bestond bij Quarijn. Twee jaar geleden zijn we begonnen met de doorontwikkeling van de afdeling naar een expertisecentrum.”
Famke: “De afgelopen twee jaar is er hard gewerkt om dit te bereiken. De nulmeting liet zien dat er al veel kennis en expertise aanwezig was, maar dat dit nog verder ontwikkeld en verfijnd moest worden. In de basis was er al een behoorlijk zorgprogramma aanwezig. We hebben een plan van aanpak gemaakt en gevolgd.”

Wat heeft bij de ontwikkeling naar een REC het meeste impact gehad?

Natasja: “Dat er twee afdelingen waren die zelfstandig opereerden en die nu moesten gaan samenwerken. Een REC vereist dat alles op één locatie plaatsvindt. Dit betekende samenwerking tussen verpleegkundigen, verzorgenden, artsen en alle betrokken behandelaars. We hebben nu een deskundig en vast team staan.”

Wat zijn specifieke kenmerken voor de REC Korsakov?

Famke: “Voor de doelgroep zijn duidelijkheid en voorspelbaarheid van groot belang. We werken daarom met een therapeutisch leefklimaat. Er wordt gezorgd voor duidelijkheid naar de cliënten toe over de dagelijkse structuur, de dagbesteding en de activiteiten.”

Natasja: “Korsakov-cliënten kunnen niet samen worden ondergebracht met mensen met andere ziektebeelden. Geclusterd wonen heeft de voorkeur. Er zijn verschillende gradaties van cognitief functioneren bij deze groep. De cliënten worden ingedeeld in groepen op basis van hun cognitieniveau en mate van zelfredzaamheid. Daarbij zijn we als REC de outreachende functie aan het doorontwikkelen.”

Wat houdt dat in?

Natasja: “Dat zorg die in het REC gegeven wordt aan de hele regio Utrecht ter beschikking komt. We willen cliënten nog beter bereiken om de helpende hand te bieden. Het doel is vooral de cliëntreis binnen de regio dicht te timmeren.”

Famke: “Cliënten met Korsakov wonen namelijk niet allemaal in een REC, maar ook in andere verpleeghuizen. Hierbij zijn er vaak moeilijkheden op het gebied van psychiatrie. Het is dan onze taak als REC om de cliënten met een complexer ziektebeeld te begeleiden. Dit kan voor wrijving zorgen, want zorgmedewerkers weten niet altijd precies hoe ze moeten reageren en handelen. Hoe de ziekte zich uit, verschilt van cliënt tot cliënt.”

Natasja: “Momenteel is er geen grote doorstroom in het REC Korsakov. Dit maakt het lastig om cliënten te plaatsen. Met consultatie geven wij zorgmedewerkers zo veel mogelijk tips en tools hoe zij het beste om kunnen gaan met cliënten buiten het REC.”

Hoe kijk je aan tegen doorontwikkeling naar preventie?

Famke: “Als REC begeleiden en behandelen we cliënten in een voorstadium van Korsakov, in de hoop dat de ziekte wordt voorkomen en mensen uit de Wlz blijven, en dus langer thuis kunnen wonen. Aan Korsakov krijgen gaat een periode vooraf. Zodra het ziekenhuis constateert dat een cliënt kan herstellen, maar dat er een alcoholprobleem speelt, dan kunnen we dit meenemen in de behandeling.”

Ze vervolgt: “De aanpak is in lijn met bijvoorbeeld de geriatrische revalidatiezorg. Cliënten worden vaak niet opgenomen voor revalidatie door de alcoholproblematiek. Dit heeft te maken met het exclusiecriterium. Door het REC te betrekken, brengen we kennis en expertise in en kunnen deze cliënten adequaat en in een eerder stadium worden geholpen.”

Wat doen de casemanagers die jullie inzetten?

Natasja: “Casemanagers Korsakov komen bij de mensen thuis en kijken wat er nodig is. Dit jaar zijn wij gestart met de inzet van casemanagers en het opzetten van een dagcentrum Korsakov op onze locatie Perzikgaard. Daar bieden we een dagstructuur, Cliënten kunnen elkaar ontmoeten en er vinden behandeling en activiteiten plaats. Denk aan een cognitieve gedragstherapie waarbij cliënten vaardigheden aangeleerd krijgen om beter om te gaan met hun verslaving.”

Famke vult aan: “Het dagcentrum is geen Wlz-voorziening. Momenteel ligt voor de financiering een plan bij het zorgkantoor. Verder lopen aanmeldingen voor casemanagers en het dagcentrum via Zorgdomein, waar huisartsen en ziekenhuizen verwijzingen in kunnen zetten.”

Hoe vergroot je de bekendheid van het REC Korsakov?

Natasja: “We merken dat vooral de bekendheid bij verpleeghuizen uit de regio nog wel beter kan. We krijgen komen nog maar weinig vragen of aanmeldingen. Daarom zijn we momenteel druk bezig met informatiebijeenkomsten en workshops organiseren. Dat moet ons beter zichtbaar maken in de regio voor alle stakeholders, zoals verpleeghuizen, ziekenhuizen, huisartsen en zorgkantoren. We zetten alle mogelijke media in, zodat mensen ons weten te vinden.”

Heb je nog tips?

Famke: “In de regio Overijssel heeft een aantal zorgaanbieders samen een website gemaakt, waardoor het makkelijker wordt om heel specifiek op zoek te gaan naar expertise in de ouderenzorg. We zouden dit ook in de regio Utrecht kunnen doen, waar alle expertisecentra in de regio betrokken worden. Zo krijgen we met elkaar meer zicht op de beschikbare expertise in de regio.”